Kolossen van Memnon zijn de twee prachtige beelden die Amenhotep III voorstellen. Deze plaats staat ook bekend als el-Colossat of el-Sanamat. De koning Amenhotep III regeerde Egypte van 1386-1353 vGT. En, de beelden tonen de koning zittend op een troon.
De troon toont symbolische gravures en afbeeldingen van zijn moeder, vrouw en god Hapi. Architecten bouwden deze beelden om de dodentempel van de koning te beschermen. Tegenwoordig is er echter maar heel weinig van de dodentempel over, afgezien van de Kolossen van Memnon.
Locatie van Kolossen van Memnon
Men kan de Kolossen van Memnon vinden in de Tempel van Amenhotep III, Thebaanse Necropolis. De beelden bevinden zich ten westen van de moderne stad Luxor. Ze kijken naar het oosten, kijkend naar de rivier de Nijl.
Omschrijving
De tweelingbeelden tonen Amenhotep III zittend. De handen van de koning rusten op zijn knieën en hij kijkt oostwaarts naar de rivier. In de voorste troon zijn twee andere figuren uitgehouwen. De twee kortere figuren zijn de vrouw van de koning, Tiye en moeder, Mutemwiya. Bovendien verbeelden de zijpanelen van de tronen de Nijlgod Hapi.
Bouw
Beide figuren zijn 60 voet hoog en wegen elk 720 ton. Werknemers sneden deze beelden uit enkele blokken zandsteen. De sculpturen zijn blokken gemaakt van kwartsietzandsteen. Arbeiders ontgonnen de blokken bij el-Gabal el-Ahmar (in de buurt van het huidige Caïro). Later werden ze door arbeid 675 km over land naar Thebe (Luxor) vervoerd.
De vraag hoe de blokken over land zijn getransporteerd, blijft onbeantwoord. Historici geloofden dat de stenen te zwaar waren om stroomopwaarts over de Nijl te worden vervoerd. Misschien duwde het werk de blokken op sleden op dezelfde manier waarop ze de stenen voor de piramides in Gizeh vervoerden.
De stenen platforms waarop het statuut staat, stijgen tot 13 voet. De twee figuren staan ongeveer 15 meter uit elkaar.
Het doel van de Kolossen van Memnon
Aanvankelijk moesten deze grote beelden de wacht houden bij de ingang van de herdenkingstempel van Amenhotep. Deze tempel was een enorme constructie gebouwd in de tijd van de koning. Hier werd hij voor en na zijn overlijden vereerd als een god-op-aarde.
Tot op de dag van vandaag was het complex de grootste en meest grootse dodentempel in het oude Egypte. Het besloeg een enorme oppervlakte van 35 hectare. Zelfs latere rivalen zoals Ramesses II’s Ramesseum of Medinet Habu konden het gebied niet evenaren. Bovendien was zelfs de grote tempel van Karnak kleiner in vergelijking met het mortuarium van Amenhotep.
Amenhotep III
Amenhotep III, ook bekend als Amenhotep de Grote, was de negende heerser van de achttiende dynastie. Hij regeerde over Egypte van 1386 tot 1349 voor Christus. Na het overlijden van zijn vader, Thoetmosis IV, nam de koning Egypte over. Als gevolg hiervan was de regering van de farao getuige van ongeziene welvaart en pracht.
Tijdens de heerschappij van Amenhotep III bereikte Egypte zijn hoogtepunt van artistieke en internationale macht. Na zijn overlijden regeerde zijn zoon als Amenhotep IV. Later veranderde hij zijn koninklijke naam in Achnaton. De grote koning heeft de meest overgebleven beelden van alle Egyptische farao’s. Archeologen vonden meer dan 250 van zijn figuren en identificeerden ze. Zijn hele regeerperiode wordt weergegeven door deze beelden.
Kolossen van Memnon vandaag
Helaas zijn beide beelden van vandaag behoorlijk beschadigd. De kenmerken van de structuren boven de taille zijn bijna onherkenbaar. En, de zuidelijke sculptuur bestaat uit één stuk steen. De noordelijke figuur toont echter een grote uitgebreide scheur. Het strekt zich uit in de onderste helft en boven de taille, bestaande uit vijf lagen steen.
De bovenste niveaus vormen een ander type zandsteen. Dat is het resultaat van een reconstructiepoging. William de Wiveleslie Abney schreef het toe aan Septimus Severus. Historici geloven dat de beelden oorspronkelijk identiek aan elkaar waren. Inscripties en kleine kunstwerken kunnen echter variatie hebben getoond.
Hoewel de kolossen werden gebouwd om het mortuariumcomplex van Amenhotep III te bewaken. Helaas is er vandaag de dag nog maar heel weinig van de tempel over, met uitzondering van de Kolossen. Dit komt omdat de tempel aan de rand van de uiterwaarden van de Nijl stond. Vandaar dat de daaropvolgende jaarlijkse overstromingen het fundament langzaam wegbraken.
Lithografie uit de jaren 1840 door David Roberts toonde de Kolossen omringd door water. Latere heersers hebben mogelijk ook delen van de monumenten gered om nieuwe structuren te bouwen.
Vernietiging van het complex
Kort na de voltooiing van het tempelcomplex werd het verwoest door een aardbeving. Het Armeense Instituut voor Seismologie dateerde het rond 1200 BCE. Hierdoor bleven alleen de twee grote Kolossen bij de ingang staan. Deze statuten zagen de daaropvolgende vernietiging door een aardbeving in 27 vGT. Later werden er reparatiewerkzaamheden uitgevoerd, deels door de Romeinse autoriteiten.
Het blok dat door de Romeinse ingenieurs werd gebruikt, zou afkomstig kunnen zijn van Edfu. Helaas heeft de aardbeving van 1200 BCE ook veel scheuren in de grond achtergelaten. Dit leidde tot de begrafenis van veel nieuwe beelden. Deze beelden zijn onderworpen aan een uitgebreide restauratie onder leiding van Hourig Sourouzian.
De Armeense archeoloog onthulde dat het complex bestond uit een zuilengalerij. Aan het uiteinde van de binnenplaats, een rechthoekig tempelcomplex omringd door zuilen. Tot nu toe hebben archeologen vier van de beelden gereconstrueerd. Acht van hen wachten op een re-erectie.
Geluiden gehoord uit de Kolossen van Memnonm
In 27 vGT verwoestte een grote aardbeving de noordelijke kolos. Het stortte in vanaf de taille en kraakte de onderste helft. Mensen geloofden dat na de breuk de resterende onderste helft van het beeld ‘zong’. Dit gebeurde meestal bij verschillende gelegenheden – altijd binnen een uur na zonsopgang, meestal rond het ochtendgloren.
Het geluid werd het vaakst gemeld in februari of maart. Dat kan echter een weerspiegeling zijn van het toeristenseizoen. Het vroegste verslag van het geluid is dat van een Griekse historicus Strabo. Hij meldde het geluid te hebben gehoord tijdens een bezoek in 20 BCE. Tegen die tijd was het geluid echter al bekend.
De beschrijvingen liepen uiteen. Strabo rapporteerde dat de muziek ‘als een klap’ klonk. Terwijl Pausanias het vergeleek met de ‘snaar van een lier die breekt’. Mensen beschreven het echter ook als opvallend koper of fluitend. Bovendien heeft de basis van het standbeeld ongeveer 90 inscripties van toeristen die melden of ze het geluid hebben gehoord of niet.
Later barstte een legende van de Vocale Memnon los. Mensen geloofden dat het geluid geluk bracht. Dit leidde tot een constante stroom van bezoekers die de Kolossen van Memnon kwamen bewonderen.
Conclusie
De Kolossen van Memnon is het enige overgebleven overblijfsel van de grote tempel van Amenhotep III. Het stelt mensen echter in staat zich te vergapen aan de grote geschiedenis en macht van de koning. Toeristen tot nu toe bezoeken de Kolossen om getuige te zijn van de kracht en verhalen van de grote beelden.
